جهاد از منظر قرآن

قرآن کتاب وحی و آیینه  ی تمام نمای حقایق هستی  و مادر تمام علوم و معارف اسلامی است. برآن شدم تا آیاتی از این منبع رشد و کتاب معرفت را که سخن از جهاد و مجاهده دارد، زینت بخش این مجموعه قرار دهیم.بدان امید که آیات قرآن همیشه آویزه گوش و چراغ راهمان قرار گیرد.

انگیزه جهاد

« فَلْیُقاتِلْ فی سَبیلِ اللهِ الَّذینَ یَشرونَ الْحَیوةَ الدّنْیا بِالْاخِرَةِ وَ مَنْ یُقاتِلْ فی سَبیلِ اللهِ فَیُقْتَلْ اَوْ یَغْلِبْ فَسَوْفَ نُؤ تیهِ اَجْراً عَظیماً» نساء-74

مومنان باید در راه خدا با آنانکه حیات مادی دنیا را بر آخرت برگزیده اند جهاد کنند و هرکس در جهاد براه خدا کشته شود یا فاتح گردیده، بزودی در بهشت ابدی او را اجری عظیم خواهیم داد.

« وَقاتِلو فی سبیلِ اللهِ وَاعلَموا اَنَّ اللهَ سَمیعٌ عَلیم » بقره-244

 ای مومنان در راه خدا بجنگید و بدانید خدا به انگیزه و اعمال شما داناست.

وجوب جهاد

« وَجاهِدوُا فی سبَیلِ اللهِ حَقَّ جِهادِهِ...» حج-78

در راه خدا آنچنانکه حق خداوندی اوست جهاد کنید

« کُتِبَ عَلَیْکُمُ الْقِتالُ وَ هُوَ کُرْهٌ لَکُمْ » بقره-216

جنگ و جهاد بر شما واجب شد و حال آنکه شما از آن کراهت دارید.

مشروعیت جهاد

« وَ لَوْلا دَفْعُ النّاسَ بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ لَهُدِّمَتْ صَوامِعُ وَ بَیْعٌ وَ صَلَواتٌ وَ مَساجِدٌ یُذْکَرُ فیهَا اسْمُ اللهِ کَثیراً » حج-40

اگر خداوند بعضی از مردم را به بعضی دیگر بوسیله جنگ و جهاد دفع نکند همانا خانه های خدا و مساجدی که نام خدا در آنها زیاد برده می شود، خراب و ویران میشد.

« وَ لَوْلا دَفْعْ النّاسِ بَعْضُهُمْ بِبَعْضٍ لَفَسَدَتِ الْاَرْضُ » بقره-251

اگر خداوند بعی از مردم را به بعضی دیگر دفع نمی کرد همانا زمین پر از فساد می شد.

وجوب فراهم کردن تجهیزات نظامی برای جهاد

« وَ اَعِدّوُا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ وَ مَنْ رِباطِ الْخَیْلِ تُرْهَبوُنَ بِهِ عَدُوَّاللهِ وَ عَدُوَّکُمْ » انفال-60

و شما ای مومنان تا می توانید تجهیزات نظامی و آذوقه و آلات جنگی برای تهدید دشمنان خدا و دشمنان خودتان آماده کنید.

وجوب فرا گرفتن فنون جنگی

« یا اَیُّهَا الَّذینَ امَنوُا خُذوُا حِذْرَکُمْ فَانْفِروُا ثُباتٍ اَوِنفِروُا جَمیعاً » نساء-79

ای اهل ایمان سلاح جنگی ( متناسب با شرایط زمانی و مکانی خود) برگیرید و آنگاه با تشکیلات منظم ، دسته دسته یا همه یکبار متفق برای جهاد بیرون روید.

صفات مجاهدین

« اَلتّائِبوُنَ الْعابِدوُنَ الْحامِدوُنَ السّائِحوُنَ الرّاکِعوُنَ السّاجِدوُنَ الْامِروُنَ بِالْمَعْروُفِ  وَ النّاهوُنَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ الْحافِظوُنَ لِحُدودِ اللهِ » توبه-112

صفات مجاهدین عبارتند از: توبه کنندگان، خداپرستان، شکرگزاران، روزه داران، نماز با خضوع گزاران، سجده کنندگان، امر به معروف و نهی از منکر کنندگان و نگهبانان حدود الهی.

مورد استثناء از جهاد

« لَیْسَ عَلَی الضُّعَفاءِ وَلا عَلیَ الْمَرْضی وَ لا عَلیَ الَّذینَ لا یَجِدونَ ما یُنْفِقونَ حَرَجٌ » توبه-91

بر عیفان و مریضان و کسانی که خرج سفر و نفقه عیال خود را ندارند تکلیف جهاد نیست.

صلح مشروط

« وَ اِنْ جَنَحوُا لِلسِّلْمِ فَاجْنَحْ لَها و تَوَکَّلْ عَلیَ اللهِ اِنَّهُ هُوَ السَّمیعُ الْعَلیم » انفال-63

و اگر دشمنان به صلح مسالمت آمیز (با تأمین خواسته ها) تمایل داشتند تو نیز مایل به صلح باش و بر خدا توکل کن که او برهمه چیز و بر همه کس شنوا و داناست.

مرز نهایی جهاد

« وَ قاتِلوُا هُمْ حَتّی لا تَکوُنَ فِتْنَةٌ وَ یَکوُنَ الدّینُ لِلّهِ فَاِنِ انْتَهَوْا فَلا عُدْوانَ اِلّا عَلیَ الظّالِمینَ » بقره-192

تا وقتی با کافران جهاد کنید که فساد و فتنه گری در روی زمین از بین برود و همه در آیین خدا باشند و اگر آنها از جنگشان دست برداشتند شما هم با آنها نجنگید چرا که جنگ فقط با ظالمان است.

اجر جهاد

« فَضَّلَ اللهُ الْمُجاهِدینَ عَلیَ الْقاعِدینَ اَجْراًً عَظیماً » نساء-95

خداوند مجاهدان را بر غیر ایشان به پاداشی بزرگ برتری داده است.

« اِنَّ اللهَ اشْتَری مِنَ الْمُوْمِنینَ اَنْفُسَهُمْ وَ اَمْوالَهُمْ بِاَنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَ...» توبه-111

همانا خداوند جانها و اموال مومنین را به بهای بهشت خریده است.